Otoczenie regulacyjno-prawne

Na sytuację finansową i organizacyjną Grupy PKO Banku Polskiego SA oraz sektora finansowego miały wpływ nowe rozwiązania prawne i regulacyjne, które weszły w życie w 2018 roku.

Raport roczny
2018

Należały do nich:

ROZWIĄZANIE PRAWNE I REGULACYJNE WPŁYW
Wymogi ostrożnościowe i kapitałowe
  • Ustawa o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. 2017, poz. 1934 z poźn. zm.), która m.in. podwyższyła od 1 stycznia 2018 roku bufor zabezpieczający z 1,25% do 1,875%,
  • Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 1 września 2017 roku w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz. U. 2017, poz. 1776), które wprowadziło od 1 stycznia 2018 roku bufor ryzyka systemowego w wysokości 3%,
  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013, które dotyczy wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, standardów technicznych EBA oraz zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego, które m.in. podwyższyło wskaźnik płynności krótkoterminowej LCR na 2018 rok do 100% z 80% w 2017 roku.
Zwiększenie wymogów kapitałowych i płynnościowych banków
Nowy standard rachunkowości MSSF9
Standard rachunkowości MSSF 9 Instrumenty Finansowe od 1 stycznia 2018 roku zastąpił MSR 39 i określił sposób wyceny instrumentów finansowych (w tym kalkulację odpisów na oczekiwane straty kredytowe) oraz ich klasyfikację. Wpływ na wynik finansowy banków (w tym poprzez poziom odpisów), koszt ryzyka, kapitały własne
Mieszkanie dla młodych (MDM)
Ustawa z 27 września 2013 roku o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. 2013, poz. 1304), zgodnie z którą następuje wygaszanie rządowego programu „Mieszkanie dla Młodych”. 4 stycznia 2018 roku Bank Gospodarstwa Krajowego zakończył przyjmowanie ostatniej puli wniosków o dofinansowanie nabycia mieszkań. Formalnie program rządowy wygasł z końcem 2018 roku. Ograniczenie akcji kredytowej banków (kredyt na cele mieszkaniowe)
Ochrona inwestorów/klientów
  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 (MiFIR) i dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z 15 maja 2014 roku, które dotyczą rynków instrumentów finansowych i ustanawiają nowe wymogi świadczenia usług inwestycyjnych w zakresie instrumentów finansowych przez banki i firmy inwestycyjne. Rozporządzenie stosuje się od 3 stycznia 2018 roku. Implementacją dyrektywy MiFID2 do prawa polskiego jest ustawa z 1 marca 2018 roku o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 685),
  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 z 26 listopada 2014 roku w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje dotyczące detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, które od 1 stycznia 2018 roku wprowadziło zasady dot. opracowywania dokumentów informacyjnych o detalicznych produktach zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych,
  • Ustawa z 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2018, poz. 1000 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych; od 25 maja 2018 roku nałożyły nowe obowiązki na podmioty przetwarzające dane,
  • Ustawa z 30 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016, poz. 1997), która m. in. nałożyła na banki obowiązek otwierania bezpłatnych i ogólnodostępnych podstawowych rachunków bankowych oraz określiła jednolite zasady przenoszenia rachunków płatniczych (implementacja dyrektywy PAD),
  • Ustawa z 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. 2017, poz. 819 z późn. zm.), która od 1 lipca 2018 roku nałożyła na banki m.in. dodatkowe obowiązki informacyjne związane z umowami, w których zawarty jest wskaźnik referencyjny, w tym obowiązek informowania Klientów o potencjalnych konsekwencjach jego stosowania,
  • Ustawa z 10 maja 2018 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 1075), która wprowadziła m.in. ramy prawne dla działalności nowych dostawców usług płatniczych, w zakresie inicjowania transakcji płatniczej (payment initiation service – PIS) oraz dostępu do informacji o rachunku (account information service – AIS),
  • Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń, która od 1 października 2018 roku nałożyła na firmy ubezpieczeniowe dodatkowe obowiązki, w tym informacyjne (implementacja dyrektywy IDD).
Wpływ na model dystrybucji produktów, wynik prowizyjny, koszty działania banków i podmiotów z ich grup kapitałowych oraz ofertę produktową
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. 2018, poz. 723 z późn. zm.), która od 13 lipca 2018 roku m.in. obniżyła próg raportowania transakcji gotówkowych przez banki i inne podmioty rynku finansowego (implementacja dyrektywy AMLD IV). Wzrost kosztu działania
De minimis
Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 marca 2018 roku w sprawie udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów (Dz. U. 2018, poz. 707) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z 12 czerwca 2018 roku w sprawie udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (Dz. U. 2018, poz. 1166), które wydłużyło okres obowiązywania gwarancji spłaty kredytów do 30 czerwca 2021 roku. Pozytywny wpływ na akcję kredytową
Rezerwa obowiązkowa
  • Uchwała 6/2017 Rady Polityki Pieniężnej (Dz. Urz. NBP 2017, poz. 22) obniżyła od 30 kwietnia 2018 roku stopę rezerwy obowiązkowej od środków pozyskanych na co najmniej na 2 lata z 3,5% do 0%,
  • Uchwała 7/2017 Rady Polityki Pieniężnej (Dz. Urz. NBP z 2017, poz. 24) obniżyła od 1 stycznia 2018 roku wysokości oprocentowania środków rezerwy obowiązkowej z 1,35% do 0,50%.
Negatywny wpływ na wynik odsetkowy
Zmiany w podatkach
  • Ustawa z 27 października 2017 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. 2017, poz. 2175), która wprowadza rozwiązania, które mają wpływ na zwiększenie obciążenia podatkiem CIT, w tym: podział przychodów na źródła przychodów (z zysków kapitałowych oraz z innych źródeł), powszechne ograniczenie kosztów finansowania dłużnego w miejsce przepisów o tzw. cienkiej kapitalizacji, ograniczenie w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów wydatków na usługi niematerialne oraz wartości niematerialne i prawne nabywane od podmiotów powiązanych, ograniczenie zakresu zwolnienia dla przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zmiany, które dostosowują przepisy podatkowe do wejścia MSSF 9 oraz wprowadzenie tzw. minimalnego podatku dochodowego – podatku od budynków,
  • Ustawa z 24 listopada 2017 roku o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. 2017, poz. 2491), która wprowadziła nowe obowiązki dla banków w zakresie przekazywania do Szefa KAS, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego izby rozliczeniowej (STIR), informacji o prowadzonych rachunkach podmiotów prowadzonych działalność gospodarczą a także dokonywania blokady rachunków na żądanie Szefa KAS,
  • Ustawa z 15 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 62), która nakłada na banki obowiązek nieodpłatnego otwarcia i prowadzenia, od 1 lipca 2018 roku, rachunków VAT powiązanych z prowadzonymi rachunkami rozliczeniowymi, a także obowiązek obsługiwania, dokonywanych i otrzymywanych przez Klientów za pośrednictwem banku, płatności za faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Zróżnicowany wpływ na wyniki finansowe

Na działalność i wyniki Grupy PKO Banku Polskiego SA w 2018 roku oddziaływały nowe rozwiązania prawne wprowadzone na Ukrainie (gdzie funkcjonuje m.in. spółka zależna KREDOBANK SA), w tym:

ROZWIĄZANIE PRAWNE I REGULACYJNE WPŁYW
Zmiana podstawowych stóp procentowych
Uchwały Zarządu Banku Centralnego Ukrainy (NBU) nr 43/2018, 133/2018, 443D i 593D, które dotyczyły podwyżki stopy dyskontowej: od 26 stycznia 2018 roku o 1,5 p.p. do 16% i od 2 marca 2018 roku do 17%, od 13 lipca 2018 roku do 17,5%, od 7 września do 18%. Wpływ na wynik odsetkowy banków i ich rentowność
Nowy standard rachunkowości MSSF 9
Postanowienie NBU nr 1/2018 i 33/2018, które dotyczy standardu MSSF 9 Instrumenty Finansowe i określa m.in.: stopniowe przechodzenie banków na MSSF 9, sposób kalkulacji i ewidencji odpisów z tytułu utraty wartości oraz klasyfikację instrumentów finansowych, a także wprowadza nowe wymagania w zakresie rachunkowości zabezpieczeń. Wpływ na wynik finansowy, kapitały własne
Wartość kredytu
Postanowienie NBU nr 15/2018, które zmieniło od 2 marca 2018 roku zasady określania ogólnej wartości kredytu konsumenckiego i rzeczywistej stopy procentowej. Wpływ na przychody odsetkowe i pozaodsetkowe
Gospodarka walutowa
Postanowienia NBU nr 19/2018, 45/2018, 65/2018, które  m.in. łagodzą ograniczenia na rynku walutowym, zmieniają zasady licencjonowania operacji walutowych, wprowadzają obowiązek odsprzedaży wpływów w walucie obcej. Wpływ na działalność biznesową banków, zarządzanie pozycją walutową i poziom ryzyka
Ryzyko
  • Postanowienie 3/2018, które wprowadziło zmiany w zakresie wyznaczania ryzyka kredytowego,
  • Postanowienie NBU 64/2018, które wprowadziło od 16 czerwca 2018 roku system zarządzania ryzykiem w bankach,
  • Postanowienie NBU nr 98/2018, które dotyczy odpowiedzialności banków za nieskuteczny system zarządzania ryzykiem w bankach,
  • Postanowienie NBU nr 123/2018, które zmieniło zasady określania wysokości ryzyka kredytowego.
Wpływ na zarządzanie ryzykiem płynności, rynkowym, operacyjnym
Płynność
Postanowienia NBU 13/2018, 87/2018 i 114/78 dotyczące współczynnika LCR (minimalny poziom 80%, a w walucie obcej 50% do utrzymania od 31 grudnia 2018 roku) Wpływ na zarządzanie płynnością
Stabilność banków/Kapitał
  • Postanowienia NBU nr 104/2018, 115/2018 o 133/2018, które m.in. zmieniły zasady składania i zatwierdzania przez NBU programów kapitalizacji i planów restrukturyzacji banków,
  • Postanowienie NBU nr 148/2018, które dotyczy nowego instrumentu kapitalizacji banków oraz warunków konwersji/umorzenia.
Wpływ na kapitał banków

Wyniki wyszukiwania: